علوم. فصل اول (گل ، میوه ، دانه)
هدف ها: انتظار می رود در فرایند آموزش این درس هر دانش آموز به هدف های زیر برسد:
| دانستنی ها و مهارت ها | نگرش ها |
| 1-بامشاهده ی گیاهان گل دار و نحوه تشکیل میوه نتیجه می
گیرد که گل به میوه تبدیل می شود 2-مشاهده کند که دانه درون میوه تشکیل می شود و میوه ها را به چند دانه ای و یک دانه ای طبقه بندی کند. 3-دانه ها را از نظر رنگ ، شکل و اندازه با یکدیگر مقایسه نماید و تفوت ها و شباهت های آن ها را بیان کند. 4- دانه ها را به تک قسمتی و دو قسمتی طبقه بندی کند و با مقایسه ی دانه ها ی مختلف ، شباهت های آنها را نقاشی کند. 5- به کمک نقاشی مراحل مختلف رشد دانه از خاک را نشان دهد. | 1-به مشاهده ی دقیق علاقمند شود. 2- به کاشت ، حفظ و نگهداری گیاهان علاقه نشان دهد. 3- نسبت به کار گروهی علاقمند شود. |
ارائه:
شروع درس:
از بچه بخواهید یک گل (آفتابگردان ، گل انار یا هر گل دیگر را باخود به کلاس بیاورند. در صورت امکان این فعالیت در محیطی مثل پارک یا حیاط مدرسه که گل و گیاه دارد انجام شود)
از بچه ها بخواهید که گلی را که خود آورده اند به دقت نگاه کنند و اگر بین گل خود و دوستانشان شباهت هایی می بینند با آنها یک گروه تشکیل دهند.سپس هرکس آنچه درباره ی گل خود می داند ، به افراد گروه نیز بگوید.
از بچه ها بپرسید گل کدام گروه شبیه گل این صفحه است؟ از یکی دو نفر بخواهید درباره این صفحه هر چه می دانند برای کلاس بگویند.(نام، رنگ ، شکل ، تعداد گل برگهاو...)
صفحه دوم: از هر گروه بخواهیدنام یک میوه را برای خود در نظر بگیرد و با همفکری با یکدیگر شکل میوه ی مورد نظر را بکشد، مثلا سیب، انار ، گیلاس و...
پرسش: میوه ی شما قبل از تبدیل شدن به میوه چه شکلی بوده؟ به دانش آموزان فرصت دهید و از آنها بخواهید تصورات خود را با نقاشی نشان دهند(درست یا غلط بودن تصورات دانش آموزان مهم نیست، مهم ایجاد زمینه برای فکر کردن است) سپس از دانش آموزان بخواهید نقاشی هایشان را با گروه های دیگر رد وبدل کنند.
پرسش: میوه ی کال (نارس)درخت قبلا چه شکلی بوده است؟ (گل یا شکوفه)
میوه ی کال بعدا به چه شکلی در می آید؟ (میوه ی رسیده)
گل بعد از تبدیل شدن به میوه به چه شکلی در می آید؟ (خشک می شود یا از بین می رود؟)
چه میوه هایی را می شناسید؟
آیا می دانید این میوه ها چگونه به وجود می آیند؟(انتظار ما از دانش آموزان ، پاسخ درست به سوالات نیست بلکه آنها را به مشاهده ی دقیق در طبیعت ترغیب می کنیم)
در پایان فعالیت دانش آموز نتیجه می گیرد که گل میوه را به وجود می آورد.
فعالیت منزل: از دانش آموزان بخواهید که در منزل با کاغذهای رنگی یا بریده های روز نامه یا تکه پارچه های اضافی یا ترکیب با نقاشی یکی از مراحل رشد گیاه را تا رسیدن به میوه نشان دهند(هدف تقویت پرورش توانایی به تصویر در آوردن ذهنیت هاست نه آموزش مفهوم خاص)
از بچه بخواهید یک گل (آفتابگردان ، گل انار یا هر گل دیگر را باخود به کلاس بیاورند. در صورت امکان این فعالیت در محیطی مثل پارک یا حیاط مدرسه که گل و گیاه دارد انجام شود)
از بچه ها بخواهید که گلی را که خود آورده اند به دقت نگاه کنند و اگر بین گل خود و دوستانشان شباهت هایی می بینند با آنها یک گروه تشکیل دهند.سپس هرکس آنچه درباره ی گل خود می داند ، به افراد گروه نیز بگوید.
از بچه ها بپرسید گل کدام گروه شبیه گل این صفحه است؟ از یکی دو نفر بخواهید درباره این صفحه هر چه می دانند برای کلاس بگویند.(نام، رنگ ، شکل ، تعداد گل برگهاو...)
صفحه دوم: از هر گروه بخواهیدنام یک میوه را برای خود در نظر بگیرد و با همفکری با یکدیگر شکل میوه ی مورد نظر را بکشد، مثلا سیب، انار ، گیلاس و...
پرسش: میوه ی شما قبل از تبدیل شدن به میوه چه شکلی بوده؟ به دانش آموزان فرصت دهید و از آنها بخواهید تصورات خود را با نقاشی نشان دهند(درست یا غلط بودن تصورات دانش آموزان مهم نیست، مهم ایجاد زمینه برای فکر کردن است) سپس از دانش آموزان بخواهید نقاشی هایشان را با گروه های دیگر رد وبدل کنند.
پرسش: میوه ی کال (نارس)درخت قبلا چه شکلی بوده است؟ (گل یا شکوفه)
میوه ی کال بعدا به چه شکلی در می آید؟ (میوه ی رسیده)
گل بعد از تبدیل شدن به میوه به چه شکلی در می آید؟ (خشک می شود یا از بین می رود؟)
چه میوه هایی را می شناسید؟
آیا می دانید این میوه ها چگونه به وجود می آیند؟(انتظار ما از دانش آموزان ، پاسخ درست به سوالات نیست بلکه آنها را به مشاهده ی دقیق در طبیعت ترغیب می کنیم)
در پایان فعالیت دانش آموز نتیجه می گیرد که گل میوه را به وجود می آورد.
فعالیت منزل: از دانش آموزان بخواهید که در منزل با کاغذهای رنگی یا بریده های روز نامه یا تکه پارچه های اضافی یا ترکیب با نقاشی یکی از مراحل رشد گیاه را تا رسیدن به میوه نشان دهند(هدف تقویت پرورش توانایی به تصویر در آوردن ذهنیت هاست نه آموزش مفهوم خاص)
از افراد گروه بخواهید که هر کدام یک یا چند نوع میوه با خود به کلاس بیاورند.
جدول این صفحه را بر روی تبلو رسم کنید و از آنها بخواهید که شکل جدول را در دفتر علوم خود بکشند.
به بچه ها بگویید فعالیت این صفحه را بخوانند و جدول گروه خود را کامل کنند. با حضور در گروه ها ببینیدآیا می تونند میوه ها را از وسط نصف کنند؟دانه های داخل میوه را به خوبی مشاهده می کنند؟ جدول را به درستی کامل می کنند؟فرصت فعالیت به یکدیگر را می دهند؟
از یک گروه بخواهید با توجه به فعالیتی که انجام دادند نتیجه ی فعالیت خود را بر روی تخته بنویسند و سپس گروه های دیگر نام میوه ها و تعداد دانه هایی را که نامشان در جدول این گروه نوشته نشده است را به آن اضافه کنند.
زبان آموزی: از گروه ها بخواهید تا با مشورت هم با کلمات «دانه» و «میوه» جمله ای معنادار بنویسند و شما جملات را بر روی تابلو بنویسید سپس شما چند جمله ی ناتمام مشابه نمونه ی زیر بر روی تخته ی کلاس بنویسید و از دانش آموزان بخواهید آنها را کامل کنند.
_میوه ، .... را در درون خود نگه می دارد.
_همه ی دانه ها .... میوه قرار دارند.
دانش اموزان در پایان نتیجه گیری می کنند که «میوه، دانه ها را در خود نگه می دارد.»
برای پرورش خلاقیت :از هر دانش آموز بخواهید میوه ی مورد علاقه ی خود را انتخاب کند، سپس از همه در خواست کنید که ضمن بستن چشم های خود ، سرشان را بر روی دست هایشان در روی میز قرار دهند ، آن گاه شما با صدای آرام و شمرده ، بخواهید که خصوصیات میوه ی خود را به یاد آورند. سپس از آنها بخواهید تا به درون میوه ی خود بروند و به جای هسته و یا دانه ی میوه قرار بگیرند و احساس کنند که دانه یا هسته شده اند. مکث کنید و به آن ها بگویید فکر کنند که میوه ی آن ها نابود شده است. بعد از چند دقیقه بگویید چشم های خود را باز کنند و احساس شان را درباره ی اگر این میوه نبود دچار چه مشکلی می شدند بیان کنند.(این تنها یک فعالیت پیشنهادی برای پرورش خلاقیت و قدرت تخیل است)
صفحه چهارم: هردانش آموز 3 تا 5 نوع دانه و از هر کدام 10 عدد به کلاس بیاورد.
گروه های 2 تا 3 نفری تشکیل داده و سپس دانه هایی را که با خود آورده اند با هم مخلوط کنند آنگاه مراحل 1- 2 و 3 این صفحه را انجام دهند.(آنها را آزاد بگذارید تا به هر روشی که می توانند دانه ها راطبقه بندی کنند) با حضور در گروه ها فعالیت آن ها را مورد مشاهده قرار دهید(توجه کنید که تبادل نظر در گروه صورت بگیرد)
پرسش: طبقه بندی گروه شما چه تفاوتی با بقیه ی گروه ها دارد؟
فایده ی طبقه بندی چیست؟(هدف دریافت پاسخ معینی نیست . شما هر پاسخ منطقی را بپذیرید) در صورت نیاز با پرسش های مناسب آنها را هدایت کنید تا به درستی طبقه بندی کنند.
جدول این صفحه را بر روی تبلو رسم کنید و از آنها بخواهید که شکل جدول را در دفتر علوم خود بکشند.
به بچه ها بگویید فعالیت این صفحه را بخوانند و جدول گروه خود را کامل کنند. با حضور در گروه ها ببینیدآیا می تونند میوه ها را از وسط نصف کنند؟دانه های داخل میوه را به خوبی مشاهده می کنند؟ جدول را به درستی کامل می کنند؟فرصت فعالیت به یکدیگر را می دهند؟
از یک گروه بخواهید با توجه به فعالیتی که انجام دادند نتیجه ی فعالیت خود را بر روی تخته بنویسند و سپس گروه های دیگر نام میوه ها و تعداد دانه هایی را که نامشان در جدول این گروه نوشته نشده است را به آن اضافه کنند.
زبان آموزی: از گروه ها بخواهید تا با مشورت هم با کلمات «دانه» و «میوه» جمله ای معنادار بنویسند و شما جملات را بر روی تابلو بنویسید سپس شما چند جمله ی ناتمام مشابه نمونه ی زیر بر روی تخته ی کلاس بنویسید و از دانش آموزان بخواهید آنها را کامل کنند.
_میوه ، .... را در درون خود نگه می دارد.
_همه ی دانه ها .... میوه قرار دارند.
دانش اموزان در پایان نتیجه گیری می کنند که «میوه، دانه ها را در خود نگه می دارد.»
برای پرورش خلاقیت :از هر دانش آموز بخواهید میوه ی مورد علاقه ی خود را انتخاب کند، سپس از همه در خواست کنید که ضمن بستن چشم های خود ، سرشان را بر روی دست هایشان در روی میز قرار دهند ، آن گاه شما با صدای آرام و شمرده ، بخواهید که خصوصیات میوه ی خود را به یاد آورند. سپس از آنها بخواهید تا به درون میوه ی خود بروند و به جای هسته و یا دانه ی میوه قرار بگیرند و احساس کنند که دانه یا هسته شده اند. مکث کنید و به آن ها بگویید فکر کنند که میوه ی آن ها نابود شده است. بعد از چند دقیقه بگویید چشم های خود را باز کنند و احساس شان را درباره ی اگر این میوه نبود دچار چه مشکلی می شدند بیان کنند.(این تنها یک فعالیت پیشنهادی برای پرورش خلاقیت و قدرت تخیل است)
صفحه چهارم: هردانش آموز 3 تا 5 نوع دانه و از هر کدام 10 عدد به کلاس بیاورد.
گروه های 2 تا 3 نفری تشکیل داده و سپس دانه هایی را که با خود آورده اند با هم مخلوط کنند آنگاه مراحل 1- 2 و 3 این صفحه را انجام دهند.(آنها را آزاد بگذارید تا به هر روشی که می توانند دانه ها راطبقه بندی کنند) با حضور در گروه ها فعالیت آن ها را مورد مشاهده قرار دهید(توجه کنید که تبادل نظر در گروه صورت بگیرد)
پرسش: طبقه بندی گروه شما چه تفاوتی با بقیه ی گروه ها دارد؟
فایده ی طبقه بندی چیست؟(هدف دریافت پاسخ معینی نیست . شما هر پاسخ منطقی را بپذیرید) در صورت نیاز با پرسش های مناسب آنها را هدایت کنید تا به درستی طبقه بندی کنند.
دو روز قبل از دانش آموزان بخواهید که 5 یا 6 دانه & مانند لوبیا یا نخود لای پارچه ی خیس قرار دهند. (لازم است از قبل محیط مناسبی در کلاس فراهم کنید تا دانش آموزان در پایان هر مرحله ی فعالیت ، لیوان خود را به همراه دانه ی لوبیا برای مرحله ی بعد و مشاهده ی مستمر در آنجا قرار دهند.)
از دانش آموزان بخواهید فعالیت این صفحه را طبق متن انجام دهند. این فرصت را فراهم آورید تا خودشان متن را در گروهبخوانند و تصمیم بگیرند که چگونه آن را انجام دهند؟( حضور شما و مشاهده ی فعالیت گروه ها و هدایت غیر مستقیم شما فراموش نشود)
انتظار می رود که دانش اموزان پس از مشاهده ی دانه ها و توجه به صحبت های یکدیگر بتوانند نتیجه گیری کنند که دانه های آنها دارای قسمت های مشابهی است. از آن ها بخواهید سه قسمت را به میل خود نام گذاری کنند و شما هم می توانید نم هایی را که دانشمندان بر این سه قسمت (پوسته& گیاهک ، غذای گیاه) گذاشته اند را بیان کنید.
از دانش آموزان بپرسید «آیا می توان گفت که همه ی دانه ها این سه قسمت را دارند؟»از آنها بخواهید که با خیس کردن دانه های مختلف پسخ را در عمل مشاهده کنند.
پرسش : اگر دانه نبود چه می شد؟(هدف رسیدن به ین نتیجه است که اگر دانه نبود هیچ گیاه جدیدی به وجود نمی آمد)
تلفیق با زبان آموزی: کلماتی مانند : دانه ، لوبیا ، گیاه لوبیا ، خاک و... را بر روی تخته ی کلاس بنویسید و از دانش آموزان بخواهید به صورت گروهی برای هر کلمه یک جمله بنویسند.
صفحه ی آخر این درس: از هر دانش آموز بخواهید تا به تصویر این صفحه ی کتاب توجه کندو آن را به ترتیب شماره گذاری کند. به آن ها چند دقیقه فرصت دهید تا درباره ی داستان این تصاویر به تنهایی فکر کنند.
تلفیق با هنر و زبان آموزی: دانش آموزان را به دو گروه تقسیم کنید و از آن ها بخواهید که به دو سوال زیر پاسخ دهند:
1- اگر جای یک گیاه بودید، دوست داشتید دیگران چگونه از شما مراقبت کنند؟
2- اگر به جای یک دانه بودید، دوست داشتید دیگران چگونه از شما مراقبت کنند؟
(دانش آموزان می توانند پاسخ ها را به صورت نقاشی ارائه دهند)
روش های تدریس پیشنهادی در ادامه مطلب :
+ نوشته شده در دوشنبه ۱۳۸۹/۰۳/۳۱ ساعت 15:18 توسط میعاد کاظمی
|
وبلاگ حاضر، در تاریخ ۱۳۸۸/۷/۱ در اولین روز کاری در مدرسه بهار انقلاب ایجاد شد. آن روزها معلمی بیتجربه اما مشتاق بودم.